معیار تمایز مفاهیم اخلاقی از غیر اخلاقی
نویسنده
چکیده مقاله:
معیار تفکیک کاربردهاى اخلاقى مفاهیم خوب و بد و باید و نباید از کاربردهاى غیر اخلاقى آن مورد بررسى قرار گرفته است. معیار تمایز و تشخیص مفاهیم اخلاقى نسبت به اقسام آن متفاوت است. نویسنده در آغاز، تقسیم رایج مفاهیم اخلاقى به دو قسم ارزشى و الزامى را مطرح نموده و سپس در رابطه با معیار تمایز آنها از مفاهیم غیر اخلاقى سه احتمال را نام برده است 1- تفاوت به لحاظ نهادگزارهها، 2- تفاوت به لحاظ طبیعت مفاهیم و 3- تفاوت به لحاظ هر دو جهت. در ادامه به نظریات موجود در محدوده هر یک از احتمالات پرداخته و سه نظریه در رابطه احتمال نخست و چهار نظریه راجع به احتمال دوم با عناوینى چون شهودگرایى، عقلگرایى، تقریر، امر الهى و تجربهگرایى مطرح نموده است و با نقد هر یک به این نتیجه رسیده است که هیچ یک از این نظریات جامع و مانع نیست. سپس دو نظریه توصیهگرا و احساسگرا را بررسى و نقد کرده است و در نهایت به این نکته اشاره مىکند که ماهیت مفاهیم ارزشى و مفاهیم الزامى اخلاقى ویژگىهاى خاصى دارد و در مقام تشخیص علاوه بر این ویژگىها نهادگزارهها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بخش دیگر مقاله به مسأله غیبت و ذهنیت مفاهیم اخلاقى پرداخته و باارائه سه تعریف از غیبت و ذهنیت بر این باور است که مفاهیم ارزشى به یک اعتبار طبق همه تعریفها عینى است و به اعتبار دیگر طبق برخى از آنها و امّا مفاهیم الزامى همه اعتبارى و ذهنى است امّا این امر، اخلاق را از دائره داورى عقل بیرون نمىبرد. در پایان به تعداد مفاهیم اخلاقى پرداخته و دیدگاه رایج را زیر سؤال مىبرد و تقسیم جدیدى ارائه مىکند.
منابع مشابه
مفاهیم اخلاقی معیار از منظر قرآن کریم
نظامهای اخلاقی طبقهبندیهای گوناگون از مفاهیم اخلاقی دارند. پرسش این جستار آن است که قرآن کریم چه طبقهبندی از مفاهیم اخلاقی را مطرح میکند؟ در این نوشتار دو اصل بنیادین مطرح شده است که دیگر مفاهیم اخلاقی به آن بازگشت داده میشوند. نخست اصل عدالت است که بسامدی بس متکثر و متنوع در قرآن کریم دارد و از آن تفسیرهای گوناگون شده است. اما به نظر میرسد که عدالت در منطق دینی، بهمعنای آن است که آنچه ...
متن کاملمفاهیم اخلاقی معیار از منظر قرآن کریم
نظام های اخلاقی طبقه بندی های گوناگون از مفاهیم اخلاقی دارند. پرسش این جستار آن است که قرآن کریم چه طبقه بندی از مفاهیم اخلاقی را مطرح می کند؟ در این نوشتار دو اصل بنیادین مطرح شده است که دیگر مفاهیم اخلاقی به آن بازگشت داده می شوند. نخست اصل عدالت است که بسامدی بس متکثر و متنوع در قرآن کریم دارد و از آن تفسیرهای گوناگون شده است. اما به نظر می رسد که عدالت در منطق دینی، به معنای آن است که آنچه ...
متن کاملسنجش مفاهیم اخلاقی
موضوع این مقاله سنجش مفاهیم اخلاقی است. هدف آن بررسی روش علمی و عملی برای اندازهگیری مفاهیم و ارزشهای اخلاقی است و با روش تحلیل مقایسهای و اقتباس از رویکرد روانشناسی ـ روانپزشکی، پژوهش خود را پی میگیرد. محورهای تاریخچه، امکان و ضرورت سنجش مفاهیم اخلاقی، جدول نشانگان، طبقهبندی، مقیاسسازی و عرضهٔ نمونههای عملی در این جستار مطرح شده است. برخی از یافتههای آن بدین قرارند: اندازهگیری و سنجش...
متن کاملنقش مهندسی مفاهیم اخلاقی در کشف نظام اخلاقی اسلام
بسیاری از آثاری که در حوزه اخلاق اسلامی نگاشته شده است ناظر به ارائه نظام اخلاقی نیست؛ برخی درصدد تبیین نظام اخلاقی اسلام برآمده و با همین عنوان آثاری نیز ارائه دادهاند اما آنچه در عمل مشاهده میشود بیان کلیاتی مرتبط با نظام اخلاقی است و اثری از جزئیات و تفاصیل روابط درونی اضلاع یک نظام که لازمه قطعی آن میباشد به چشم نمیخورد. گرچه عدهای سعی کردهاند با بیان مؤلفههای نظام اخلاقی اسلام به حل...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 4 شماره 13-14
صفحات 10- 33
تاریخ انتشار 1998-07-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023